AKKUSATIV / -İ HALİ

Türkçe’de bir ismi -i haline sokmak için bu ismin sonuna “ı, i, u vey ü” harfi eklemek gerekir. Örneğin, “evi, paketi, çocuğu, elmayı, polisi, üzümü, … “sözcükleri “ev, paket, çocuk, elma, polis, üzüm, …” isimlerinin -i halindeki şekilleridir.

Almancada ise isimler tanımlıkları değiştirilmek suretiyle -i haline sokulur, ismin kendisinde ise hiçbir değişiklik yapılmaz.

Almancada akkusativ -i halini yapmak çok basittir, çünkü -i halinde sadece der tanımlığı değişikliğe uğrayarak den olur.

Die ve das tanımlıkları ise -i halinde değişmeden aynen kalır. Çoğul isimler ve bunların önünde bulunan die tanımlığı da -i halinde hiç değişmez.

YALIN HAL -İ HALİ
der Stuhl (sandalye) den Stuhl (sandalyeyi)
die Frau (kadın) die Frau (kadını)
das Kind (çocuk) das Kind (çocuğu)
die Stühle (sandalyeler) die Stühle (sandalyeleri)
die Frauen (kadınlar) die Frauen (kadınları)

 

Tanımlığı die ve das olan isimlerle çoğul isimlerde hiçbir değişiklik olmadığı için -i halinin öğrenilmesi çok kolaydır. Sadece der tanımlığının -i halinde den şeklinde değiştiğini akılda tutmak yeterlidir.

YALIN HAL -İ HALİ
der fuß (ayak) den fuß (ayağı)
die Wand (duvar) die Wand (duvarı)
das Auge (göz) das Auge (gözü)
die Betten (yataklar) die Betten (yatakları)
die Schüler (öğrenciler) die Schüler (öğrencileri)
der Ball (top) den Ball (topu)
der Sessel (koltuk) den Sessel (koltuğu)
der Laden (dükkan) den Laden (dükkanı)
der Kopf (baş) den Kopf (başı)
der Baum (ağaç) den Baum (ağacı)

Önünde der, die, das yerine belirsiz tanımlık olarak ein, eine bulunan isimlerin -i hali de çok kolaydır. -İ halinde der tanımlığı bir ayrıcalık gösterdiğine göre, yalnız tanımlığı der olan isimlerin önündeki ein kelimesi değişir  ve einen şeklini alır. Das tanımlığı yerine gelen ein ile die tanımlığı yerine gelen eine, -i halinde değişmeden aynen kalır.

Çoğulda ein, eine sözcükleri kalkıp isimlerin çoğulları tek başlarına kullanıldığı için bunlar -i halinde de bir değişikliğe uğramaz, yani hem yalın hali, hem de -i halini ifade ederler.

YALIN HAL -İ HALİ
ein Stuhl (bir sandalye) einen Stuhl (bir sandalyeyi)
eine Frau (kadın) eine Frau (bir kadını)
ein Haus (bir ev) ein Haus (bir evi)
 Stühle (sandalyeler) Stühle (sandalyeleri)
 Frauen (kadınlar) Frauen (kadınları)

 

Olumsuz cümlelerde kullanılan kein, keine sözcükleri de aynen ein, eine gibi -i haline konur. Bunlar ein, eine sözcüklerinin önüne “k” harfi eklenerek meydana getirilmektedir. Dolayısıyla kein, keine ismin diğer hallerinde de (-e hali, -i hali) aynen ein, eine sözcüklerinin çekimine uğrar, aynı değişikliği gösterir. -E ve -in hallerini incelerken bu nedenle kein, keine‘yi ayrıca ele almayacağız.

YALIN HAL İ HALİ
kein Stuhl (bir sandalye değil) keinen Stuhl (bir sandalyeyi değil)
kein Ball (bir top değil) keinen Ball (bir topu değil)
keine Frau (bir kadın değil) keine Frau (bir kadını değil)
kein Haus (bir ev değil) kein Haus (bir evi değil)
keine Frau (bir kadın değil) keine Stühle (sandalyeler değil)
der Mann (adam)
ein Mann (bir adam)
keine Mann (bir adam değil)
den Mann (adamı)
einen Mann (bir adamı)
keinen Mann (bir adamı değil)
das Haus (ev)
ein Haus (bir ev)
keine Haus (bir ev değil)
das Haus (evi)
ein Haus (bir evi)
keine Haus (bir evi değil)
die Woche (hafta)
eine Woche (bir hafta)
keine Woche (bir hafta değil)
die Woche (haftayı)
eine Woche (bir haftayı)
keine Woche (bir haftayı değil)
die Eier (yumurtalar)
Eier (yumurtalar)
keine Eier (yumurtalar değil)
die Eier (yumurtalar)
Eier (yumurtalar)
keine Eier (yumurtalar değil)
der Fisch (balık) den Fisch (balığı)
ein Fisch (bir balık) einen Fisch (bir balığı)
kein Fisch (bir balık değil) keinen Fisch (bir balığı değil)
der Berg (dağ) den Berg (dağı)
ein Berg (bir dağ) einen Berg (bir dağı)
kein Berg (bir dağ değil) keinen Berg (bir  dağı değil)
der Stein (taş) den Stein (taşı)
ein Stein (bir taş) einen Stein (bir taşı)
kein (bir taşı değil) keinen Stein (bir taşı değil)
der Schuh (ayakkabı) den Schuh (ayakkabıyı)
ein Schuh (bir ayakkabı) einen Schuh (bir ayakkabı)
kein Schuh (bir ayakkabı değil) keinen Schuh (bir ayakkabı değil)

 

Bu yazının kalıcı bağlantısı https://www.pratikalmanca.com/akkusativ-i-hali/

Bir cevap yazın

Your email address will not be published.