GENITIV / -İN HALİ

Türkçe’de “Ahmet’in kitabı”, “adamın evi”, “kuşun kanadı” gibi bir ismin başka bir isme ait olduğunu gösteren ifadelere isim tamlaması denir. İsim tamlaması, ilk ismin sonuna bir -in takısı eklenerek  yapılmaktadır. Bu -in takısı ses uyumuna bağlı olarak -nin, -nın, -un, -ün, -ın gibi şekillere girebilir. Sona eklenen bu takı yüzünden ismin bu haline -in hali denir.

Almancada isimler -i ve -i hallerinde olduğu gibi tanımlıkları değiştirilerek -in haline sokulur.

der ### des — (e)s
die ### der
das ### (e)s
die (çoğul) ### der (çoğul)

Tanımlığı der ve das olan isimler -in halinde sonlarına -s veya -es takısı alırlar.

  • Der ve das tanımlıkları -in halinde değişerek des olur. İsmin sonuna da -s veya -es harfleri eklenir.
YALIN HAL -İN HALİ
der Mann (adam) des Mannes (adamın)
der Arzt (doktor) des Artes (doktorun)
der Freund (arkadaş) des Freundes (arkadaşın)
der Vater (baba) des Vaters (babanın)
der Lehrer (öğretmen) des Lehrers (öğretmenin)
der Schneider (terzi) des Schneiders (terzinin)
der Schüler (öğrenci) des Schülers (öğrencinin)
das Haus (ev) des Hauses (evin)
das Buch (kitap) des Buches (kitabın)
das Heft (defter) des Heftes (defterin)
das Kind (çocuk) des Kindes (çocuğun)
das Fenster (pencere) des Fensters (pencerenin)
das Kino (sinema) des Kinos (sinemanın)
das Auto (otomobil) des Autos (otomobilin)
das Mädchen (kız çocuk) des Mädchens (kız çocuğu)
das Sofa (kanepe) des Sofas (kanepenin)

 

 

İn  halinde -s veya -es takılarından hangisinin ismin sonuna ekleneceği hece sayısına bağlıdır. İsim tek heceli ise -in halinde sonuna -es eklenir, iki veya daha çok heceli ise sona sadece -s gelir.

Yukarıda örneklerde der Mann, der Arzt, der Freund, das Haus, das Buch, das Heft tek heceli olduğu için sonlarına -es eklenmiştir. Diğerleri çok heceli olduğundan sonlarına sadece -s gelmiştir.

* Die tanımlıklı isimlerin -in halinde sadece tanımlık değişir, sonlarına bir takı gelmez. Die tanımlığı -in halinde der olur

YALIN HAL -İN HALİ
die Familie (aile) der Familie (ailenin)
die Apotheke (eczane) der Apotheke (eczanenin)
die Frau (kadın) der Frau (kadının)
die Tochter (kız evlat) der Tochter (kız evladın)
die Straße (cadde) der Straße (caddenin)
die Uhr (saat) der Uhr (saatin)
die Hand (el) der Hand (elin)

 

* Çoğulda tüm isimlerin tanımlığı die olduğu için çoğul isimler de tanımlığı die olan isimler gibi -in haline konur. Çoğul isimlerin önünde bulunan die tanımlığı -in halinde der olur

 

YALIN HAL İN HALİ
die Mütter (anneler) der Mütter (annelerin)
die Staaten (devletler) der Saaten (devletlerin)
die Tische (masalar) der Tische (masaların)
die Gärten (bahçeler) der Gärten (bahçelerin)
die Autos (otomobiller) der Autos (otomobillerin)
die Gläser (bardaklar) der Gläser (bardakların)
die Brillen (gözlükler) der Brillen (gözlüklerin)

 

 

Ein, eine’nin -in hali

“Bir” anlamına gelen ve tanımlığı der, das olan isimlerin önünde bulunan ein sözcüğü -in halinde eines olur. İsmin sonuna da yine -s veya -es eklenir.

Tanımlığı die olan isimlerin önüne gelen eine ise -in halinde einer şeklinde değişir. İsmin sonuna hiçbir takı gelmez.

Çoğul halde ein, eine kalktığı için ismin çoğul hali tek başına -in halinde de aynen tekrarlanır.

Olumsuz cümlelerde kullanılan kein, keine de ein, eine gibi -in haline konur.

ein eines —  (e)s
eine einer
keine keines — (e)s
keine keiner
keine (çoğul) keiner (çoğul)

 

Ein, eine’de meydana gelen değişiklikler dışında -in hali için önceki bölümlerde gördüğümüz tüm kurallar aynen burada da geçerlidir.

YALIN HAL -İN HALİ
ein Vogel (bir kuş) eines Vogels (bir kuşun)
ein Schüler (bir öğrenci) eines Schülers (bir öğrencinin)
eine Vase (bir vazo) eines Hundes (bir köpeğin)
ein Bus (bir otobüs) eines Busses (bir otobüsün)
ein Kind (bir çocuk) eines Kindes (bir çocuğun)
ein Mädchen (bir kız çocuk) eines Mädchens (bir kız çocuğun)
ein Zimmer (bir oda) eines Zimmers (bir odanın)
eine Vase (bir vazo) einer Vase (bir vazonun)
 

Özel İsimlerin -İn Hali

 
Özel isimler sonlarına -s eklenerek -in haline konur.
 
Mehmets  Mehmet’in
Hanss Hans’ın
Osmans Osman’ın
Brigittes Brigitte’nin
Frau Müllers Bayan Müller’in
Hernn Maiers Bayan Maier’in

 

Önlerinde “bey, bay” anlamına gelen Herr sözcüğü bulunan özel isimler -in haline konurken isme -s harfi eklendiği gibi Herr sözcüğünün arkasına da -n harfi gelir.

 

Bu yazının kalıcı bağlantısı https://www.pratikalmanca.com/genitiv-in-hali/

Bir cevap yazın

Your email address will not be published.